 Calendario |
| | Do | Lú | Ma | Mé | Xo | Ve | Sá | | | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | | | |
| Eventos pra hoi |
| Nun hai eventos pra hoi |
|
| Foros » Lingua » Lingua » Fala,gallego-asturiano,eonaviego |
 Fala,gallego-asturiano,eonaviego |
| Asturchale ;) |  24/11/06 - 06:47:31 PM | #1 |
| Amigo de FalaVIVA
Activación: 13-Nov 06
Mensaxes: 154 | Home, a min paréceme que porriba de discutir se se chama gallego-asturiano ou eonaviego temos que lluitar polla súa oficialidá y normalización. Dito esto, eu prefiro eonaviego, porque a normalización d'úa llingua (y del sou nome) tén que basarse na aceptación llocal, peró tamén na proyeición esterior, a min cóstame as de Caín esplicaryes a os meus amigos de fora d'Asturias qu'equí falamos úa llingua que se chama gallego-asturiano, porque nun entenden se falamos gallego, asturiano ou as dúas llinguas, y pra dicir que temos llingua propia teño qu'esplicaryes qué é úa isoglosa, y é mui cansao (sobre todo pra ellos).
Por outro llao lo de gallego-asturiano ta tendo certa proyeición institucional y ta caltrindo na xente, peró en muito menos tempo del que necesitamos pra que "gallego-asturiano" caltrira na xente podemos fer caltrir "eonaviego" (en menos tempo porque a muita xente sóbraye el "gallego" de "gallego-asturiano").
Dicir "fala" é nun dicir nada. "Falo na fala" ¿en cuála? El inglés tamén é úa fala, é un término que pode tar mui estendido, peró non por ello podemos xeneralizallo. Por puer un exemplo, en Cerdeña falan el sardo, peró al norte, xa cerca de Córcega falan úa transición de sardo y corso, que chaman "dialecto", non por eso imos xeneralizar el término "dialecto" pra chamar a esa llingua. | | | | | | Candalín | | 18/12/08 - 10:37:30 PM | #2 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | Entèndo Eo, salvo millor criterio, que os dous últimos nomes sòn abondo incorreitos:
<gallego-asturiano>, en conto que as terminaciois llatías -ano, -anu, na fala tornáronse en -ao, vexase ermao, mao, etc..., de xeito, lo proprio tía ser gallego-asturiao.
<eonaviego>, è tamèn incorreito. Na fala nun se atopa'l diptongo -ie- unde traspóñese en vogal medioabierta -è-, lo correito sería eonavègo. | | | | | | Xovita Pérez | | 19/12/08 - 09:56:32 AM | #3 |
| Usuario que empeza
Activación: 02-Nov 06
Mensaxes: 30 | Á Candalín, la llingua penso you que nun é como las matemáticas. "Asturiano" é úa palabra de toda la vida ya nun penso que sía como lo d'ermao ou mao. Vei tu a diciyes a los nosos vecíos que tán falando mal ya que tenen que dicir que son "asturiaos" en nombre de la corrección llingüistica.
Ya "naviego" ven de "Navia", non de "Nava", igual que "tapiego" ven de "Tapia" ya non de "Tapa".
Digo you, que nun soi filóloga, pero... | | | | | | Candalín | | 10/01/09 - 12:31:22 PM | #4 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | Xovita, bèn dito nas cousas da llingua a costume è rei. Bén sei, tamè, que este è un portal de fala-viva. Mais importante pra mín que a falaviva è el feito cultural. A singularidá da Fala tá nel sou orixe y a importancia que tèn pra entendell'as llinguas romances. A fala tèn úa tradición y un rexistro documental que xa prestaría terye l'asturllionés, esto debera ser motivo d'orgullo pra todos os asturianos y nun d'esqueicèmento social.
Corresponde a nos como falantes manter esta parte de noso patrimonio cultural xeito a sou orixé, véxase carturlario d'Oscos, diccionario de Acevedo, etc... Os termíos eonaviego y gallego-asturiano nun axudan, de xeito veñen emprobecella máis si pode della que tá. Propoño estos outros:
- Pollo sou orixé asturiano: Asturiao ou Asturián d'occidente, Llingua asturiá de occidente.
- Pra rechamar sou carácter de "llingua de transición", (que dito sía pra min nun tèn) ou por oposición l'asturllionés: Asturgallego.
- Histórico: suaronés, albionés, fala d'entrambasauguas.
- Toponímico: fala del Eo-Navia, eonavián
Un saludo, y feliz ano pra todos. | | | | | | Asturchale ;) | | 12/01/09 - 05:07:59 PM | #5 |
| Amigo de FalaVIVA
Activación: 13-Nov 06
Mensaxes: 154 | Home ho, nun taredes falando en serio, ¿non? | | | | | | Candalín | | 13/01/09 - 12:12:29 AM | #6 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | Se nun vos prestan teño outros millores:
- Por sou orixe extremoastur, subasturènse occidental
- Por sou carácter de llingua de transición: quasiastur.
- Por oposición al asturllionés: retroastur
- Hestórico: episcopalènse
- Toponímico: eoporcionavènse, bobio, cisbobio
Espero haber tado mais certeiro agora | | | | | | Xovita Pérez | | 13/01/09 - 04:40:53 PM | #7 |
| Usuario que empeza
Activación: 02-Nov 06
Mensaxes: 30 | Candalín, xa sei que las palabras en Internet pesan ben pouco ya que puese delantre d'un teclao ya echar a volar la imaxinación é mui fácil, pero nun podes pensar qu'esas ocurrencias túas, como decía mi bolo, vayan a nayundes. You, que soi de Navia ya sei cómo ta la cousa por aquí, penso en salir por ei con esas propostas túas ya póñome colorada. Xa sei que tu nun te poñerás, porque, al cabo, todo eso que propóis nun é más que realidá virtual. ¿Vives por aquí ou escribes desde el espacio sideral? Ya perdona la broma  | | | | | | Candalín | | 17/01/09 - 01:26:30 AM | #8 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | Ah nía, xa dixenche que pra min nun è tanto a fala viva como os papeles, ese è meò espacio sideral. Nun pretendo convencer a naide, nin tampouco que tómenme en serio, nada mais quixèra defenderllo correuto del que nun lo è. A verdá è que as cousas sòn como sòn, cualesquèra que seña sou nome. | | | | | | cotarelo | | 18/05/09 - 02:25:07 AM | #9 |
| Usuario que empeza
Activación: 15-May 09
Mensaxes: 9 | A min gustame Fala Eonaviega por qu´asi vai implicito el termino mais común "Fala" que é el qu´utiliza a xente, col atributo "Eonaviega" que vale pra diferenciala nel esterior.
A parte de qu´aborrezo, como muita xente el termino de Galego-Asturiano, non por qu´implique nada del galego nin nada d´esos complexos,sinon por que describe a nosa lingua como úa mera mezcla sin mais, cousa coa que nun tou nada d´acordo pois é muito mais profundo qu´eso... galego-asturiano sería el que fala na TPA imitandonos aos veigueños, el fato este de "Terapia de grupo", que fai úa mistura de palabras como: "carallo, ye que me toi facendo vello..." por exemplo, que como todos sabedes nun ten nada que ver col noso...ademais nun se pode pedir a especifidá dúa lingua chamandoye como as dúas linguas das que se quer diferenciar.
de todas formas, mentes que nun sexa oficial todo esto nun importa demasiado, asique tou d´acordo con qu´el mais importante é eso...
Fala XA! ! | | | | | | Ayande | | 17/08/09 - 04:36:14 PM | #10 |
| Usuario que promete
Activación: 26-Oct 06
Mensaxes: 71 | Se hai que buscar un nome culto ya guapo puemos "portugués" ya acabamos antias, sen necesidá d'inventar nada.
El que diz Xovita de "naviego" é ben correcto, el sou orixen ta en "Navia" ya non en "Nava", por eso ten esa -i-.
Tamén veixo dalgúas incorreccióis neso de qu'a documentación del Navia-Eo sía mayor qu'a del asturllionés. Home, se contamos toda a documentación d'esa llingua, de Navia al Brasil, pos sí, é grande de narices. Peró se tamos falando namás da variedá gallego-asturiana ya da documentación feita neste país, nun creo qu'a documentación medieval eonaviega chegue al 5% del total d'Asturias. El núcleo forte da documentación asturiana é, como é normal, a capital administrativa ya episcopal. Ya se falamos, como se falóu, da documentación de todol dominio asturllionés a cousa xa escapa das maos porque hai qu'incluir a documentación da ciudá de Llión, dos grandes mosteiros llioneses ya zamoranos, de Miranda del Douro,... cuase nada. | | | | | | Candalín | | 04/09/09 - 01:22:32 AM | #11 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | Maguer que sólo tèn a nosa comarca un cartulario, el d'Ozcos, escontra os de Obona, San Bartolomé de Nava, Cornellana, Corias, Belmonte, Obona, San Vicente.. mentres ca toda documentación d'Ozcos dendel século XIII al XVI tá en galaico-portugués medieval nun nos chegara apenas nengúa escritura naquellos outros cartularios que tè en asturlleones, tando na súa mayoría en castellán antigo mais ou menos amestao pollo asturlleonés. Pra quèn teña interés, nel llibro “El fuero de Avilés, discurso de aniversario de Fundación de la RAE”, (p.69-86), de Aureliano Fernández Guerra, tèis úa amosa della documentación asturiana nel seculo XIII
http://books.google.es/books?id=KwSJlbr ... mp;f=false | | | | | | Ayande | | 05/09/09 - 02:10:43 AM | #12 |
| Usuario que promete
Activación: 26-Oct 06
Mensaxes: 71 | ¿Castellanizao nel século XIII? Eso é incorrecto. A castellanización é muito máis tardía. Nel século XIII hai primeiro úa etapa unde se conserva el latín. A segunda metá del século toda a documentación está escrita en asturlleonés. El llibro que citas é del século XIX polo que nun podemos tenello mui en conta, el gran llabor de transcripción y estudio da documentación asturllenesa é mayoritariamente posterior. Úa cousa é qu'os rasgos d'ese asturlleonés medieval coincidan muitas veces cós del castellano y outra que sían úa influencia d'esta llingua. Por esos tempos Castella inda nun ten a forza nin el prestixo abondos pa influir nel astulleonés d'Asturias. Máis ben el que marcaría as pautas sería a ciudá d'Uvieo, y é posible qu'eso explique tamén dalgús dos rasgos proprios del gallego-asturiano como a palatalización da l- inicial latina.
A capacidá d'úa llingua pa influir sobre outra vén marcada pol poder económico y político da sociedá qu'hai detrás d'ella. Nese momento Castella nun ten tanta forza, polo que nun podería influir sobre el asturlleonés. | | | | | | Candalín | | 05/09/09 - 11:34:27 PM | #13 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | "A capacidá d'úa llingua pa influir sobre outra vén marcada pol poder económico y político da sociedá qu'hai detrás d'ella. Nese momento Castella nun ten tanta forza, polo que nun podería influir sobre el asturlleonés".
Diste nel cravo. A capacidá de influir del asturlleonés dende a Batalla de Tamaron foe nula, sobre todo en Asturias en ca metade del señorío asturiano dependía dos obispos de Oviedo, sèndo na sua mayoría de orixè castellano vèxase el mesmo obispo Pelayo procedente de Sahagún, inda mais tras Gutiérre de Toledo, el anticristo dos filólogos asturlleoneses, (dende aquí tampouco buscades que nun atoparedes). A mayoría dos estudeosos del primitivo asturlleonés Lapesa, Carmen Bobes, García Arias, García Leal, Sanz Fuentes.. centranse bèn nos fueros municipales Avilés ou Oviedo, bèn nos cartularios cistercénses mais nunca nos archivos catedralicios pos de asturlleonés nun hay ne rastro. | | | | | | Candalín | | 05/09/09 - 11:35:14 PM | #14 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | En conto a ¿Castellanizao nel século XIII? pos tu mesmo pòdes oyear y ver, únicamente citarei como amósa el primeiro que cita Lapesa de 1217, cuya llingua nun tá muito llonxe della del "Cantar del Mio Cid" ou de "Los Milagros de Nuestra Señoría". Podríache citar outros vinte documentos de cabeza antias de 1250, mais castellanizados ainda y que tés en colquer cartulario dos muitos que tán publicados. Dicheme unde tá a palatización da -l- inicial, a formación dos plurales, a yod epéntica, a supresión da -d- intervocálica, el vocalismo final, etc.
1213 Belmonte Mayor Rodríguez merca al mosteiro de Lapedo sou herdamènto en Rubiano por 20 maravedises y un potro. Rafael Lapesa, El dialecto asturiano occidental en la Edad Media, p. 99
In nomine dominj amen. Yo Mayor Rodriguiz con outorgamento de mio marido Aluar Guiterriz τ de mis fillos τ de mías fillas, Alfonso Albariz, Pedro Albariz, Tharesa Aluariz, Xemena Aluariz, Sancha, Aluariz, Elvira Rodriguiz, vendo a vos don Pedro Rodriguiz mio ermano abbat de Lapedo, τ al conuento dessi logar, nomnadamentre a la Caridad, tomo mio heredamento quanto he ena uilla Ruujan o auer deuo, assí como lo mío padre ouo a auer debia τ ya cay en toda τ usoye los outros mios hermanos caestes en outras partes cada uno, pos partilla. Por ende yo vendo a vos ia decho abbat convento de Sancta Maria de Lapedo por XX moravedís τ un potro preciado outros XX moravedis, toda ella mia heredat Ruuiano en Alfoz de Grado, assí como la mio padre ouo τ teuo con todas suas pertenencias dientro τ fora donda τ brava lantado τ por lantar rozas diuisas, fontes, paszones, ortales, folares, entradas τ salidas por sos terminos por sos logares antigos que vos τ vostros succesores la aiades por iur de heredamento pora siempre. Ex si alguno uso sobrella contrariar sea porende maldito τ excomungado τ peite al moesterio de Lapedo mil morabedies τ outra heredat en tal logar o en mellor; τ esta carta desta vendicion firme sea siempre. Facta karta jn era Mª CCª Lª Iª, regnante et re don Alfonso in Leon in Gallizia. In Ouedo Obispo Deannes. Tenente Asturias de manu del Rey el infante don Sancho τ de sua mano don García Gonzaluiz tenente Grado τ Candamo τ don Salzedo τ Miranda merino de rey non aia ena terra. Yo Mayor Rodríguez esta carta que mande fazer τ mios fillos τ mias fillas outorgaron con mias manos la rouro τ signo et fago… | | | | | | Ayande | | 06/09/09 - 01:16:48 PM | #15 |
| Usuario que promete
Activación: 26-Oct 06
Mensaxes: 71 | Peró home, tas mirando a ortografía dende a perspectiva moderna. Claro que nun representan a -ll- pá palatalización, peró é qu'esa -l- sola representa a -ll- en principio de palabra. A caída da -d- intervocálica é un fenómeno mui novo que nun existía nel século XIII y qu'además nun se da igual en todo el dominio (en occidente pérdese en menos casos que nel centro, por exemplo). Y nun esqueizas que tamén existe en castellano, aunque nun se recoñeza na normativa. Los plurales en -es nun podemos buscallos nun documento qu'é del occidente d'Asturias como ese que fala de Lapedo (Balmonte) y Grau. Mirando máis cousas tamén ta a representación da -y- como -ll-, y nun quer dicir que pronunciasen pa todo -ll-. É a grafía propria d'esos anos, peró a pronunciación qu'hai detrás é úa -y- (fillos = fiyos, mellor = meyor,...).
Por outro llao, Sagún (ou Sahagún, como s'escribe oficialmente) nun é castellano, é lleonés. Pelayo conecería perfectamente a llingua que por aquellos tempos predominaba nel sou reino -aunque nun fora a que se falaba nel sou llugar- y qu'aínda tenía toda a vitalidá na capital (Llión). As capitales y centros de poder son as que marcan el ritmo, mentres a capital fale asturlleonés nun hai problema nel país que goberna. A población ve como prestixoso el que se fala eí, y a partir d'esto imítalo. En Llión capital a llingua perderíase ús séculos máis p'alantre del XIII, y en Uvieo resistíu hasta vei mui pouco (por eso nas zonas rurales del conceyo inda pervive el asturllionés). | | | | |
|
|
