 Calendario |
| | Do | Lú | Ma | Mé | Xo | Ve | Sá | | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | | | | |
|
| Foros » Lingua » Lingua » El primeir trovador asturiano |
 El primeir trovador asturiano |
| Candalín |  17/07/09 - 12:30:28 AM | #1 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | Bèn ralas són as refrenzas à lliteratura medèval nas llinguas asturiàs, se obveamos el llibro de Alexandre cuya atribución al asturianu, nun è senon fruito da llingua ficción asturlleonesa, nun conocese nengún texto de nengún trovador ou poeta n’asturianu na Edá Media. Escontra el gallego-asturianu ganaye porlla mao al asturianu, pois tèn en Fernan Suares de Quiñones, el primeir trovador conocido na nosa fala. Este trovador asturiano del último terzo del século XIII, autor de cuatro cantigas de escarnio y úa satira moral, cònta núa desas cantigas en tres estrofas en llingua gallego portuguesa as “costumes” y “feituras” del “cavalón”, nel que relata as andanzas d’un que mouraba en Sevilla, y que vèña dos Oscos nas Esturas na llinde con Galicia. Estas estrofas contènse núa cántiga que atopase na temática de escarno e maldecir mais coa suplantación de personalidá propria das cantigas de amigo, feito que puidèra ser indizo da procedenza de dito trovador nel oucidente asturiano. Como llògo veremos parece ca refrènza al caballeiro dos Oscos teñe conoutaciois craramente allegóricas respeuto da procedenza del personaxe que verían refòrzadas porllo xeito da fala empregada na cantiga.
Vicenç Beltrán atopa en dous documentos da coleizón del Mosteiro lleonés de Carrizo muitas refrenzas autobiográficas dun homónimo caballeiro segundón ralo de dieiros, obrigado dende úa década antias a mercar y empenar sou patrimonio, quèn bèn puidèra tratarse del trovador Fernán Suarez de Quiñones, se bèn el patrimonio que esfarrapa máis bèn è el da sua muyer María Gullelmez como abòndan os proprios documentos citados por Beltrán. Nóutese como el nome da sua muyer María Guillélmez, nos fai rellembrar a sua sátira con don Guillelm "aquel meu parente, que mora muit'acerca de Leon". Esta refrenza á eixistenza d’erdades en Lleón mòve a V. Beltrán a fer a aquél orixinario de Lleón, se bèn un estudeo máis concènzudo tanto dos datos internos como da documental aportada por Beltrán fainos pensar outra cousa, sèndo máis probabre que’l orixe d’este trovador tèñayo nel oucidente asturiano, como abonda a menzón al parènte que mora xunto a Lleón que fai entrevermos un llugar llonxe unde escòntrase aquel. Asina entendelo os mais de estudeosos.
Téñase presente que entòn os Quiñones, úa familia de orixe asturiano, nun tían mudado el sou centro de intereses a Lleón, y d’outra a eixistenza de cèrtas erdades que el dito Fernán Soarez tèn na ciudá Sevilla correspòndese cos datos da refrida cántiga que situaye nos Ozcos, y corobóranos el sou orixèn asturiano. (Beltran, Vicenç; Tipos y temas trovadorescos XIII. Fernan Soarez de Quiñones; pág. 394 y ss.)
Da feito, a llocalizazón máis segura de nòso trovador tá nel Conceyo d’Allande. A familia dos Quiñones orixinaria da comarca de Luna tía gran ascendenza nel conceyo de Allande, asentándose definitivamente en dito conceyo nel ano 1.369 condo Pedro I como agasayo a sua fidelidá, fai mercé n’encomienda dos llugares de Allande a don Pedro Suárez de Quiñones y a sou ermao Arias Pérez de Quiñones. Mais nun sólo estos dous homes senon muitos outros mèmbros da familia tían llogrado asentarse nel Conceyo como abonda de feito que nel ano 1.420, atopamos outro Pedro Ssuares de Quiñones como notario na pola de Allande (AHN Clero 1582, Mosteiro de Belmonte num. 11). La adscrizón del trovador al conceyo de Allande nel que a metade de sou termío falase galego-asturiano exprica as refrenzas simbólicas implícitas nel estrafalario caballeiro de Oscos, que é visto como home tosco ou pouco instruído procedente dun llugar perdido na mao de Deus no estremo das Asturias, refrenza aos llimites das “esturas” quen nun puidein expricarse senon dende a procedenza del trovador nel vecín conceyo de Allande muito máis desarrollado económica y culturalmente que sous vecíos dos Oscos. (C. ALVAR, Apuntes prà ediceón das poesías de Fernán Soares do Quiñones, Estudios portugueses omeaxe L. Stegangno Picchio Lisboa 1991 p. 3-14) | | | | | | republicano | | 23/07/09 - 08:46:11 PM | #2 |
| Usuario que promete
Activación: 16-Nov 06
Mensaxes: 94 | Coño, nun sabía que tíamos paisanos cultivando la llingua na Edá Media! prestome la información que póis, últimamente ta chamadome muito este periodo da hestoria.
Taba ben que puxeras las estrofas, si nun te é muita molestia, pícame la curiosidá.
Gracias d´antemano. | | | | | | Candalín | | 29/07/09 - 05:19:33 PM | #3 |
| Usuario que empeza
Activación: 17-Dec 08
Mensaxes: 33 | Aporto dous amosas sacadas del cancioeiro da Biblioteca Nacional en Llisboa, advertèndo en todo caso:
- A grafía è portuguesa pos recóyese nun cancioeiro portugués que contèn tanto cantigas de trovadores españoles como portugueses. Asina, como è sabido, a lletra "g" ante "e" e "i" puidera traducirlla como sónido "y", a "j" como "x", a "lh" è "ll", e a "nh" e "ñ"
- Inda que a llingua pousase nel romance vulgar, a fala qu’emprega el cancioeiro è úa llingua culta, que nun casa con lo falado entón porllo poblo sèndo bèn complexa de traducir por conter tanto provenzalismos como modismos muitos dos cuales escapan a nòso entendemènto.
CBNP 1555
Lop’Anaia non se vaia
ca, senhor, se s’ora vai
e lhi frorecer a faia
a alguen jogara lai
Se lhi froreç’o bastage
meu señor, seede sage:
que prendades dele gage
ca, se s’ora daqui vai
ben fara tan gran domage
come Fernan’e[n] Romai
Lop’e Anaia non se vaia,
ca, senhor, se s’ora vai
e lhi frorecer a faia,
a alguen jogara lai
Se el algur acha freiras
ou casadas ou solteiras
filha-xas pelas carreiras
e, se queren dizer “ai”
atá lhis faz as olheiras
ben come pres de Cambrai
Lop’Anaia non se vaia,
Ca, señor se’ora vai
e lhi florecer a faía
a alguen jogará lai
non se vaia de Sevilla
ca será gran maravilla,
quant’achar, se o non filha
ca assí fez[o] seu pai
ca ja nen un boi non trilha
en Oscos – esto ben sai
Lop’Anaia non se vaia
ca, señor, se s’ora vai
e lhi florecer a faia
a alguen jogara lai
CBNP 1556
Contar vos-ei costumes e feituras
dun cavalo traj’un infançon:
a pees moles e as sedas duras e tem’o freo e esporas non;
e velh’e sesgo nas aguilhaduras;
e non encalcalría un leito
e encalcaría mil ferraduras
De día empeça ben: com’a escuras
non s’alevant ergo su o bardon;
Non corre senon pelas mataduras
Nen traz caal, se enas unhas non,
u trage mais de cen canterladuras;
E as sas rees sempre magra[s] son:
Mais nas queixadas a fortes grossuras.
E quando lhi deitan as armaduras
logu’el faz contenente de foron;
E, se move tremenlh’as comas duras
Come doente de longa sazon.
A muit’espessas as augaduras,
E usa mal se nos geolhos non
En que trage grandes esfoladura.
Non vos contarei eu sas frituras;
Mais, com’eu creo no meu coraçon
Quen x’en gran guerra andass’a loucuras,
En feúza daqueste cavalon,
Falecer-lh’-ia el nas queixaduras
e, ena paz, no ar sei eu Cochón
que o quisesse trager nas Esturas | | | | |
|
|
Eventos pra hoi
